Volkomen onverwacht kwam ik deze week op een voor mij onbekend klein landgoed, genaamd Den Eng, in Lienden/Ommeren (gem. Buren) terecht. Hier woonde in de 19de eeuw Baron van Brakell van den Engh. Hij stierf kinderloos en liet een grote som geld na, goed voor de stichting van een heemkundig museum, sinds 2015 veranderd in ‘Streekmuseum Baron van Brakell’. Hij en zijn vrouw liggen begraven onder een grote opmerkelijke grafsteen op een eilandje in het landschapspark. Ongetwijfeld is J.J.Rousseau hun grote inspirator geweest.
Andere grafeilanden in Gelderland zijn te vinden op de buitenplaatsen Biljoen (Velp) en Kasteel Staverden in Staverden bij Ermelo.
Brugje naar het grafeiland op Den Eng.
(overgenomen van de website van Geldersch Landschap en aangevuld):
Baron van Brakell liet een bijzondere modellencollectie aanleggen van miniatuur landbouwwerktuigen. Deze bewaard gebleven verzameling zette hij in bij lezingen en bijeenkomsten om zijn kennis van landbouwtechniek te kunnen uitdragen.
Het landgoed besloeg rond het midden van de 19de eeuw bijna 150 hectare, meest bouwland en bos, maar ook boomgaarden en grasland, verspreid over de omgeving. Later is het bos grotendeels omgezet in boomgaard en landbouwgrond, tot aan het eind van de 19de eeuw alleen nog het huidige parkbos resteerde. In 1949 deed Staatsbosbeheer het voorstel om de resterende oorspronkelijk hoogstamboomgaarden in het park te veranderen in bos. De vier zuidelijke percelen werden toen gerooid en bebost. Geleidelijk verdween ook de rest, de laatste boomgaard in 1969. In 1972 werd het nog steeds aanwezige hertenkampje met damherten in het bos aangelegd.
Het parkbos werd na het overlijden van mevrouw Van Brakell [Albertina Frederika Clara Johanna Barones van Neukirchen Genaamd Nyvenheim, 1804-1892] toevertrouwd aan het volgens het testament in te stellen Fonds tot Hulpbetoon aan de Arbeidende Klasse van de buurtschap Meerten. Een bepaling uit het testament was dat Den Eng nooit mocht worden verkocht. Omdat het bestuur van het Fonds tot Hulpbetoon het beheer wilde overdragen aan een gespecialiseerde organisatie werd het landgoed in 1990 aan Geldersch Landschap in erfpacht uitgegeven.
Het ‘bosplantsoen’, ook wel de ‘wandeling’ genoemd, was Van Brakell zeer dierbaar. In het bos stond op een heuveltje zijn kerkje. Na de dood van Van Brakell {1865] raakte het kerkje in onbruik. Het werd door de bliksem getroffen en werd uiteindelijk in 1944 door de Duitsers bij wijze van oefening in puin geschoten.
In de vijver ligt een grafeiland, waar Van Brakell en zijn vrouw liggen begraven. Achter de vijver ligt nog een heuveltje, hier werden zijn paarden begraven.
‘Hieronder rusten / F.L.W. van Brakell / geb.8 april 1788 / ontslapen 11 augustus 1865 / en / A.F.C.J. van Brakell / geb. van Nijverheim / den 4 sept. 1804 / overleden 1 febr 1892’.
Bij de aanleg bestond het parkje uit een verzameling fraaie parkbomen, zoals zuileik, varenbeuk, kroesbladige beuk en treurbeuk, en bijzondere soorten als ginkgo en tulpenboom. Vele van de oorspronkelijk aangeplante bomen zijn nog aanwezig en hebben een respectabele leeftijd. In het arboretum zijn onlangs goudenregen, varenbeuk, amberboom en doodsbeenderenboom opnieuw aangeplant. In het bos stond vroeger een lage stenen tafel, de Dobbelsteen genoemd. Dit was een ontmoetingsplek voor veel Meertenaren, die er onder andere dobbelden.
Zie hier over Baron van Brakell en zijn landbouwinteresse.
