Waar denk je aan bij de Beemster?

Waar denk je aan bij De Beemster?  Niet direct aan een appelboom toch? Ik kende dit schilderij niet tot ik vorige week voor de eerste keer het Museum MORE in Gorssel bezocht.  Prachtig museum met voornamelijk realistische kunst, schilderijen van Pyke Koch, Carel Willink,  Charley Toorop, Jan Mankes en moderner Marlene Dumas, Ruud van Empel, Erwin Olaf en veel meer.  De appelboom van

Charley Toorop bracht mij even terug naar de bloeiende Betuwe, waar ik dit voorjaar zoveel heb rondgereden tussen de fruitbomen door. Heel expressief schilderij (ca. 1949).

Natuurlijk denk ik als historische landschapper ook aan de droogmakerij, aan de weidsheid van het landschap, aan orde en regelmaat in de 17de eeuw, aan rechte vakken, aan de polder, die in 1612 droog viel en in 1999 op de UNESCOWerelderfgoedlijst werd geplaatst. Leuke tegenstrijdige combinatie van mathematisch recht en kleurig krom. Duidelijk geïnspireerd door Van Gogh.

Kaart van de Beemster. Daniel van Breen. 1658.

 

De schrijfster Amy Geertruida de Leeuw en enige onbekende pennenvruchten over Tuinkunst

 
Amy Geertruida de Leeuw. Carte de visite. Fotograaf Ludwig Fröhlich. Coll. N-H Archief.
De schrijfster Amy Geertruida de Leeuw (1843-1938) werd geboren in Haarlem in 1843 als oudste kind van Ir. J.C. de Leeuw  en Maria Cornelia Elisabeth Pennink Hoofd. Amy was een halfzus van de tuinarchitect Louis Paul Zocher en een (stief)kleindochter van de beroemde Jan David Zocher.
De Leeuw ontwikkelde al op vroege leeftijd een liefhebberij voor tuinieren. Als kind kreeg ze van grootvader een eigen stukje grond op de kwekerij Rozenhagen. Haar schuilnaam/schrijversnaam is Geertruida Carelsen.
In haar geschriften is liefde voor het buitenleven duidelijk waarneembaar.  Ik kende wel haar artikel ‘ Het werk van de Zochers’ in De Tijdspiegel (1917), maar na enig speurwerk blijkt zij toch als telg uit de Zocher-dynastie ook haar steentje te hebben bijgedragen aan de geschiedenis van de tuinkunst. Zie de titels hieronder, waarvan de meeste nu totaal onbekend zijn.
G. Carelsen. ‘Bloemen en tuinen’. Volks-almanak van de Maatschappij tot Nut van ’t Algemeen (1879), p. 42–49.
G. Carelsen. ‘In het park van Muskau’. De Gids. Jaargang 50 (1886).
G. Carelsen. ‘Onkruidpoëzie’ {over het werk van F.W. van Eeden]. De Gids. Jaargang 51 (1887).
G. Carelsen. ‘Eerbied voor het levend materiaal in de tuinkunst’. Haarlem, 1902.
G. Carelsen. ‘De liniaal-epidemie in de tuinkunst’. Onze Eeuw. Jaargang 10 (1910).
G. Carelsen. ‘Bouwkunst en Tuinkunst’. De Beweging. Jaargang 10 (1914).
G. Carelsen. ‘Het werk der Zochers’. De Tijdspiegel 74 (1917), p. 205–220.

Wat heeft Marie van Zeggelen met de Zochers en met Indië?

Eerst ter oientatie. Zocher jr. huwde Amy May van Vollenhoven. Amy May kreeg uit haar eerste huwelijk met Arnoldus Martinus Pennink Hoofd, een dochter, genaamd Maria Cornelia Elisabeth Penninck Hoofd, die huwde met met Ir J.C. de Leeuw. Zij was de halfzuster van Louis Paul Zocher.

Maria C.E. Penninck Hoofd en J.C. de Leeuw kregen eveneens een dochter, Amy Geertruida de Leeuw (1843-1938), een (stief)-kleindochter van Zocher jr. dus, en de schrijfster van ‘Het werk van de Zochers’  in  De Tijdspiegel, Jg. 74 (1917), p. 205-220. Zie over deze schrijfster het hierna volgende Bericht.

De schrijfster Marie van Zeggelen (1870-1957) vertelt over deze (stief)-kleindochter van Zocher jr.: Amy Geertruida de Leeuw [schuilnaam Geertruida Carelsen], in Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, 1942.                                        Portret van Amy Geertruida de Leeuw

Marie van Zeggelen (1870-1957), getrouwd met KNIL militair kapitein H.A. Kooij,  is vooral bekend van haar boeken over Nederlands Indië. Zij was daar een voorvechtster van het Vrouwenkiesrecht en verkeerde met de zuster van Aletta Jacobs (Charlotte) in Indië in deze kringen.

Op de komende TONG TONG FAIR (25 mei t/m 5 juni 2017) zal een tentoonstelling aan haar gewijd zijn, getiteld Marie van Zeggelens kijk op Indië

Marie van Zeggelen midden zittend, secretaresse in het bestuur van SOVIA, Vereeniging Steun Onderwijs Vrouwelijke Inlandsche Artsen

Behalve kijk op Indië, had zij tijdens haar leven in Nederland ook oog voor tal van andere onderwerpen, o.a. vertelt zij in romanvorm over een leven op de buitenplaats Over- Holland (in de roman De Plaetse aan de Vecht (1929). Het gaat over de eigenaar Jacob Poppen en zijn dochter. Marie van Zeggelen woonde gedurende 3 maanden in de theekoepel om het leven op Over-Holland te bestuderen.

De buitenplaats Beeckestein werd ook door Marie in romanvorm beschreven, in de roman Een liefde in Kennemerland (1936). Het boek gaat over Catharina, oudste dochter van Jacob Boreel Jansz. en Agnetha Margaretha Munter, die verliefd wordt op de huisonderwijzer Claude de Narbonne Pélèt Salgas. En vooral over de verschillen in opvoeding en afkomst van beiden geliefden.

 

ZOCHER SR. VANDAAG PRECIES 200 JAAR GELEDEN OVERLEDEN OP SOESTDIJK

ZOCHER SR. EN SOESTDIJK VRAGEN VANDAAG OM UW BIJZONDERE AANDACHT. Het is namelijk 15 mei 2017 en precies 200 jaar geleden, op 15 mei 1817 overleed Zocher sr. hier op Soetsdijk in een daglonerswoning. Dat feit was onze aanleiding om aan RTV Baarn te vragen of zij aan dit feit aandacht wilden schenken, zodat we nu 200 jaar nadien toch iets over het mooie werk van Zocher sr. kunnen vertellen en laten zien.

En als u nog veel meer wil weten en lezen…Zie Zochers online.

Het filmpje J.D. Zocher sr. landschapsarchitect wordt vanaf woensdag 17 mei t/m 20 mei ieder uur uitgezonden op RTV Baarn, maar is dus vanaf vandaag ook al op deze website en op youtube te zien.

Dank voor de leuke samenwerking aan de makers van deze video, Robert Smeekes en Wil Hordijk van RTV Baarn en Henk de Raad.

Soestdijk Buitenplaats van Nederland

In juni zal het besluit vallen. Welke groep mag Soestdijk gaan revitaliseren, restaureren en renoveren? Hij hopen dat de groep Buitenplaats Soestdijk het gaat worden, maar nog even geduld. Daarom dit filmpje, overgenomen van RTV Baarn (YouTube). Als deze groep met dit mooie plan wordt uitgekozen, mogen wij de Zocher-kenmerken bewaken en verdere adviezen uitbrengen.

Ontwerp en Beplantingsplan van L.P. Zocher in Rhenen

L.P. Zocher in Rhenen: Ontwerp en beplanting van Noorderplantsoen (Kon. Elisabethplantsoen)
L.P. Zocher in Rhenen. Ontwerp en beplanting van Noorderplantsoen (Kon. Elisabeth Plantsoen). In het tijdschrift OUD RHENEN (JG  36, nr. 2 - mei 2017) van de Historische Vereniging  Oudheidkamer Rhenen en Omstreken zal deze week een artikel van onze hand verschijnen, getiteld L.P. Zocher en de Noordwal in Rhenen. Hierbij onze lezers al vast aangeboden.

Kon. Elisabeth Plantsoen met op de achtergrond de Panoramamolen te Rhenen.  Omstreeks 1910. Part. Coll.