Boeken over perspectief en tekening van een mooi veld-perspectief.
Ontwerptekening van het perspectief dat Diederick Smith in 1753 in de Hout liet plaatsen. Coll. Nood-Hollands Archief
Bij de boeken die Zocher jr. erfde van D. van den Bosch (zie ook laatste pdf Zochers Online) zien we ook een aantal boeken over perspectiefleer of doorzichtkunde van de auteurs N. Hartsoeker (Proeve der Deurzichtkunde en natuurkunde, 1699); C. Kramm (Werkdadige doorzichtkunde, 1830); S. Berghuis en C. de Gavere ( Handleiding der practische doorzichtkunde, 1868); C. Philips (Doorzichtkunde, 1823); en J.T. Thibaults (Application de la perspectieven linéaire aux arts du dessin, 1827). Het gaat hier om leerboeken, met vele prenten verluchtigd.
Gezien de jaartallen van publicatie zou het heel goed kunnen zijn dat Zocher jr. de perspectieftheorie in de boeken van Kramm, Philips en Thibaults zich eigen heeft gemaakt, voorzover dat nog niet het geval was.
Het perspectief werd in de 18de eeuw niet alleen toegepast in de teken- en schilderkunst, maar ook kende men ‘het perspectief’ als zijnde een bouwwerk(je) dat het zicht vanuit een buitenplaats kon vergroten (verlengen). Bovenstaande tekening is een perspectief dat geplaatst was op de buitenplaats ‘Leeuw en Hooft’ bij Heemstede.
De grondaankopen alleen gaven de buitenplaats niet de allure die bij een succesvol koopman hoorde. Om de plaats te verfraaien diende Diederik Smith, destijds wonend op de buitenplaats Leeuw en Hooft, in september 1753 een verzoek in bij de stad Haarlem om een zogenaamd ‘perspectief’ in De Hout te mogen maken. Dat wil zeggen dat er een zichtas gemaakt werd vanaf Leeuw en Hooft door het kreupelhout en de bomen aan de zuidzijde van De Hout, waar aan het eind het perspectief geplaatst werd. Het bouwwerkje werd versierd met ornamenten en aan beide zijden beschilderd. Soortgelijke perspectieven kennen we ook van een aquarel van Hendrik Spilman uit 1763 en van de ontwerptekening van Petersburg langs de Vecht uit 1723.
De buitenplaats Leeuw en Hooft was in de zomer van 1757 klaar om de bruiloft van de oudste dochter Anna Catharina (1730-1799) met de uit Moskou afkomstige koopman Nicolaas Konauw groots te vieren. In een van de bruiloftsgedichten die bij deze gelegenheid werden voorgedragen of gezongen werd ‘Leeuw en Hooft’ geroemd vanwege zijn ligging in de groene wandeldreven van Heemstede. In een ander werd het fruit geprezen dat op de buitenplaats werd gekweekt en dat het bruiloftsmaal extra glans gaf.
Met dank aan Anja Kroon / Historische Vereniging Heemstede-Bennebroek.
