(223) Het Teylers Hofje aan de Koudenhorn in Haarlem (24 huisjes rond een binnentuin) is 29 december 2020 verkocht aan de Ver. Hendrick de Keyser. Deze vereniging heeft tot doel rijksmonumenten, zoals dit hofje, voor de eeuwigheid in hun meest oorspronkelijke staat te behouden.
Het Hof is gebouwd tussen 1780 en 1784 en is gefinancierd uit de nalatenschap van Pieter Teyler van der Hulst, evenals het Teylers Museum aan het Spaarne en het Teylers Fundatiehuis om de hoek in de Damstraat. De gebouwen zijn rijksmonument, echter niet de tuin, omdat deze naar we aannemen uit de tweede helft van de 20ste eeuw dateert.
Omdat de Vereniging Hendrick de Keyser er naar streeft haar monumenten te behouden in een zo oorspronkelijk mogelijke staat en daarbij ook de samenhang tussen huis en tuin optimaal wil laten uitkomen (denk aan de tuin achter Museum-Huis Bartolotti aan de Herengracht of aan de samenhang tussen het Huis Ramswoerthe en het originele park van H. Copijn en Zn. daarachter) èn omdat de originele ontwerpen van Leendert Viervant behouden zijn gebleven, is het in principe mogelijk de originele tuin weer te reconstrueren. De tuin die er nu ligt ziet er prima uit, maar origineel is hij niet. De stijl van de huidige tuin past niet bij de stijl van de gebouwen, dat is heel duidelijk te constateren als we naar het originele ontwerp van Viervant kijken (hieronder afgebeeld).
Het binnenste centrale deel van de tuin bestaat uit langgerekte grasstroken afgewisseld met witte (?) marmerslag, met een ronde cirkel in het midden (mogelijk de plaats van de pomp). De vier zijperken zijn elk gevuld met drie kleine bloemvakken, verbonden door slingerpaadjes. Dit zijn vroege verwijzingen naar de laat-18de eeuwse landschapsstijl. In de voorste twee zijperken zijn langs het pad kleine boompjes geplant en zijn de ruimtes aan beiden zijden van de slingerpaadjes ingevuld met andere planten dan die in de vakken. Er is een kleine draaïng in de middenas waarneembaar om de aansluiting op het middelpunt van de dwarsas (voor en achter) te vervolmaken.
Ons bureau heeft de vereniging Hendrick de Keyser aangeboden eens te komen brainstormen over dit tuinontwerp uit de beginperiode van de landschapsstijl.
Ver. Hendrick de Keyser heeft bovenstaande beschrijving van het ontwerp enthousiast ontvangen. We gaan nadenken over een vervolg!
Wij kregen een reactie van Niek Smit / afdeling Onderzoek en Documentatie van Ver. Hendrick de Keyser, als antwoord toegestuurd.
Hij schreef o.a. “Heel interessant om je opmerkingen te lezen over de oorspronkelijke tuin in landschapstijl. Ik heb je mail daarom doorgestuurd naar onze afdeling Beheer, om hun daarover te informeren. Er zijn vooralsnog geen grote restauratieplannen en budgetten (wel is er herstel nodig van een verzakking in het poortgebouw) maar wie weet is het terugbrengen van de tuin een mooi idee voor de toekomst. Leuk onderwerp van studie deze tuin. Er is wel uitgebreid onderzoek naar de verschillende ontwerpen van het hofje gedaan door Thomas von der Dunk maar de tuin komt daarin niet aan bod”.
Mooi dat ook de Ver. Hendrick de Keyser ‘het terugbrengen van de tuin’ een goed idee vindt. daar moet het mee beginnen tenslotte. CO.
Ben benieuwd wat de bewoners ervan vinden!
De bewoners zal voorlopig wel niets worden gevraagd, want de St. Hendrick de Keyser heeft het hofje pas kort in eigendom en heeft hier eerst andere prioriteiten. Maar als een van de bewoners ons Bericht tegenkomt op Internet, kunnen ze natuurlijk hun mening bekend maken bij St. Hendrick de Keyser.