Maandelijks archief: juni 2021

Binnenstad & Buitenleven

wat zou dat een goede oplossing zijn! soestdijk weer terug in nationale handen!

Een reactie plaatsen
Paleis Soesdijk. Foto Suzan Baars

(overgenomen van Nieuwe Post op Monumentaal):

Heemschut: Soestdijk terug in nationale handen

(247) De Staat der Nederlanden moet Paleis Soestdijk in Baarn terugkopen en opknappen. Dat betoogt Heemschutdirecteur Karel Loeff nadat NRC Handelsblad vandaag (zaterdag 19 juni) naar buiten bracht dat de renovatie van het paleis en het landgoed nog steeds stil ligt. Nationaal erfgoed is daarmee volgens de erfgoedvereniging in gevaar.

Heemschut pleitte al eerder om Soestdijk weer in nationale handen te brengen. Na vandaag is die oproep volgens haar (nog) urgenter.

‘Historische vergissing’

De erfgoedvereniging blijft de verkoop van Soestdijk via een openbare inschrijving een ‘historische vergissing’ vinden. “Welk land verkoopt nu zijn eigen paleizen aan de markt”, vraagt Loeff zich af?

Op 8 juni 2017 maakte het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties bekend dat het paleis en het bijbehorend landgoed in Baarn voor 1,7 miljoen euro werden verkocht aan de MeyerBergman Erfgoed Groep.

Het paleis en het landgoed zouden een ‘proeftuin’ moeten worden voor innovatie, waar instituten, bedrijven en starters zich aan elkaar kunnen presenteren. Ook zouden er horecavoorzieningen komen.

Impasse

NRC meldt vandaag dat het plan in een impasse verkeert en dat de beloofde restauratie van dit nationale topmonument nog altijd wacht. Ook zijn de voornemens inmiddels zo veranderd dat ze naar verluidt ver zijn afgedreven van de oorspronkelijke inschrijving.

Loeff: “We doen een beroep op het nieuwe kabinet: zorg voor de cultuur. Koop het paleis terug, investeer zelf in de restauratie en zoek daarna een passende herbestemming. Het huidige idee: projectontwikkeling met winst, is gebaseerd op het oude denken. Wij pleiten ook voor een beroep op filantropie: er zijn genoeg echte weldoeners in Nederland met voldoende vermogen om een minder belastend plan voor natuur, toerisme en omgeving uit te voeren”.

Heemschut schrijft alle partijen in de Tweede Kamer aan met het pleidooi Soestdijk onderdeel te maken van de kabinetsformatie.

Mijn reactie-1

Carla Oldenburger zegt

24 juni 2021 om 17:07

Gebeurd is gebeurd, schande. Maar nu een oplossing. Ik sta geheel achter de oproep van Heemschut. Maar oproepen tot terugkopen alleen is me nu even te makkelijk. Met welk doel? Wat willen we dan met het paleis als de Staat der Nederlanden het weer in eigendom heeft?
Ik denk al jaren na over een doel voor het paleis nadat het eerst behoorlijk is gerestaureerd en gerenoveerd. Ik maakte deel uit van de groep SOESTDIJK, BUITENPLAATS VAN NEDERLAND, die helaas niet werd uitverkoren.
Het Tuinhistorisch Genootschap Cascade deed ooit een voorstel om van Soesdijk een museum voor tuinarchitectuur te maken, gedachtig aan het feit dat de tuinarchitecten Zocher (Johann David sr. en jr.) vanaf 1808 tot halverwege de 19de eeuw het park achter het paleis hebben vorm gegeven. Ook de latere zeer bekende tuinarchitect Leonard Springer heeft er gewerkt. Zijn aandeel is nog steeds aanwezig in de vorm van een nu armetierig tuintje uit de tijd van Anna Paulowna, waar niemand de schoonheid, het nut en de betekenis meer van inziet.
Nu in 2021 lijkt me focussen op tuinarchitectuur (Nederland en daarbuiten) te nauw. Dat voorstel is wel eens geopperd maar heeft geen weerklank gevonden.
Heel Nederland heeft nu, sinds corona helemaal, in heviger mate dan voorheen ingezien hoe belangrijk de natuur voor ons is. Natuur; gezondheid; voedsel; duurzaamheid; biodiversiteit en geen monocultures; inheemse en uitheemse flora en fauna; natuurbeleving; houtproductie; houtkap en bosaanplant; tuinen; tuinbouw; kweekproducten…en wat al niet meer heeft de natuur ons te bieden en levert iedereen voordeel op. Wij zijn verplicht de jeugd te wijzen op de rijkdom en de betekenis van de natuur, niet alleen op school, maar ook door de gelegenheid te bieden van een uitgebreid en spannend NATUURMUSEUM.
Dit museum zal zowel binnen als buiten (tuinen, kassen, water, onder water etc.) kinderen en volwassenen leren hoe op verantwoorde wijze met natuur om te gaan.
Geen geld verdienen met onroerend goed, maar een museum geconcentreerd op natuur en cultuur (in de zin van door mensen gemaakt), en financieel geholpen door de Staat der Nederlanden en zijn weldoeners.
Carla Oldenburger-Ebbers
https://www.oldenburgers.nl

Mijn reactie-2, een maand na het bovenstaande voorstel van heemschut.

Reactie op Bericht Soestdijk

N.a.v. Artikel Hanneke Ronnes in Volkskrant 

21 juli 2021 in de Volkskrant / Opinie & Debat

AFSTOTEN VAN PALEIS SOESTDIJK DOOR HET RIJK IS EEN GROTE VERGISSING GEWEEST.

Vier jaar geleden kocht projectontwikkelaar MeyerBergman Paleis Soestdijk. Het is het zoveelste schrijnende voorbeelden van falende marktwerking in de vanouds publieke sector, in dit geval de zorg voor erfgoed.

Dit zijn de eerste woorden en een duidelijke stelling van prof. Hanneke Ronnes (Bijzonder hoogleraar ‘Historische buitenplaatsen en landgoederen’ aan de UVA / RUG.

Hier (https://www.volkskrant.nl/columns-opinie/opinie-afstoten-van-paleis-soestdijk-door-het-rijk-is-een-grote-vergissing-geweest~b6c62013/) is het hele artikel van Ronnes te lezen, waarheden als een koe, ik hoef niet met haar in discussie te gaan. 

Tenslotte was ik zelf sinds 2015 al nauw betrokken bij de ontwikkelingen. Zie:

Het enige wat mij van het hart moet is dit. Heemschut komt met de enige goede oplossing van dit drama (in mijn laatste Bericht refereer ik naar hun standpunt, en dat is  SOESTDIJK TERUG IN NATIONALE HANDEN. Kost wat, maar belangrijk is het wel; het hele Nederlandse volk zal het eens zijn met dit plan. Maar waarom komt Prof. Hanneke Ronnes nu pas met haar ondersteunend standpunt? Waarom heeft zij niet eerder ‘ingegrepen’? Zes jaar geleden had Nederland dit Volkskrant – artikel nodig maar niet gisteren. OK, ze was toen nog geen hoogleraar, maar wel docent aan de UVA. Wat jammer en ellendig dat docenten, die zo geleerd zijn hun kennis niet kunnen overdragen aan mensen buiten hun eigen vakgebied en aan de politiek? Heeft de selectie-commissie niet naar adviezen van buitenaf geluisterd of werden er verkeerde adviezen gegeven? Het is onbegrijpelijk dat het zover is gekomen. Mochten er nog stappen worden ondernemen in de richting van ‘Soestdijk terug in Nationale handen’, Nederland verzeker u dan van goede adviseurs en luister niet naar de commercie.

Carla Oldenburger-Ebbers

www.oldenburgers.nl

Architectuur, Begraafplaatsen, Binnenstad & Buitenleven, Groen Erfgoed, Kloostertuinen, Landschap, Ontwerper

Groene Ommegang, ontwerp Dom van der Laan

Een reactie plaatsen
Mamelis (gem. Vaals). Complex St. Benedictusberg.
Architecten van het Kloosterhuis (het carré van gebouwen rondom een kloosterhof) waren Dom Böhm en M. Weber (1922).
Architect van de abdijkerk grenzend aan de nieuwe kloosterhof (1968) en de bibliotheek met voorhof (1987) was Dom van der Laan. 

Ontwerp Dom van der Laan. Mamalis.Aansluitend aan het gebouwencomplex liggen de groene trapeziumvormige ommegang (te bereiken vanuit de voorhof) en de moestuin (in de zuidoostelijke hoek van de ommegang). Het weiland in het centrum van de ommegang is vanwege de droogte bijna geel gekleurd. Noorden boven. Foto Google Earth 2020. Jaarlijks wordt er door de monniken van St. Benedictusberg (Mamelis, gem. Vaals) Sacramentsdag gevierd met een processie door de groene ommegang. Sacramentsdag valt op de tweede donderdag na Pinksteren (of op de zondag erna) en herdenkt de instelling van het Sacrament van de Heilige Eucharistie. 
St. Benedictusberg, Mamelis. Processie in trapeziumvormige ommegang met 4 rijen bomen (beuken?) en rondom een weiland. Foto Carla Oldenburger, 2006

In Mamelis lopen de monniken op Sacramentsdag in processie (met het Sacrament onder een baldakijn) vanuit de kerk door de groene ommegang (gevormd door 4 rijen bomen), langs de begraafplaats van de overleden monniken en langs de moestuin, en beëindigen de rondgang (via de voorhof) in de ‘nieuwe kloosterhof’. Hier is een slotbijeenkomst, waarin het Allerheiligste Sacrament wordt gezegend.

St. Benedictusberg, Mamelis.. Zicht op het centrale weiland, vanuit de groene ommegang. Foto Carla Oldenburger 2006

Het woord ommegang wordt vooral gebruikt bij bedevaartskerken. Men vindt daar in het algemeen een aangelegde ommegang (in een kerk of in een tuin) met kapellen waar men kan bidden bij de voornaamste gebeurtenissen uit het leven van de vereerde heilige; analoog hieraan noemt men ook een kruisweg met zijn veertien staties (gebeurtenissen uit het leven van Christus) wel een ommegang.

St. Benedictusberg, Mamelis.. Processie door de groene ommegang langs de klooster-begraafplaats. Ontwerp kruis Dom van der Laan. Foto Carla Oldenburger 2006

 

St. Benedictusberg, Mamelis.. Vanuit de groene ommegang zicht op de nieuw aangeplante vruchtbomen, in de moestuin / boomgaard. Foto Carla Oldenburger 2006

 

Mamelis, gem. Vaals .St. Benedictusberg. Moestuin en kassen zijn de laatste jaren niet optimaal in gebruik. Foto RCE

 

Mamelis, gem. Vaals .St. Benedictusberg. Einde processie in de arcade van de ‘nieuwe’ tweede kloosterhof. Ontwerp Dom van der Laan, 1968. Foto RCE

Zoals boven in de ondertitel van de luchtfoto aangegeven, is Dom van der Laan naast de ontwerper van de abdijkerk, de nieuwe hof, de bibliotheek en de voorhof, ook de ontwerper van de trapeziumvormige groene ommegang, gevormd door 4 rijen bomen en rondom een centraal weiland waar vroeger het kloostervee graasde. In het Archief van Dom van der Laan bevindt zich het eerste ontwerp van Van der Laan getekend in 1956 op een deel van de Hoogtekaart van Nederland.

De abdij is gesitueerd vlak bij de provinciale weg Maastricht-Aken, op een hoogte uitkijkend over het dal van de Selzerbeek. Dit Selzerbeekdal wordt aan de noordzijde begrensd door het Plateau van Bocholtz, met de Schneeberg en het Kolmonderbosch. Aan de zuidzijde rijst het Plateau van Vijlen op.

Het abdijcomplex St. Benedictusberg staat op de rijksmonumentenlijst, d.w.z. het complex van Böhm en Weber. De kerk en bibliotheek en consistorie van Dom van der Laan nog niet. Ook de groene ommegang rond genoemd weiland, incl. de kloosterbegraafplaats en de moestuin, komen niet in de redengevende omschrijving voor. De werken van Dom van der Laan zijn nu echt wel 50 jaar oud. Dat dat nog niet zo is, staat als reden opgegeven waarom het werk van Dom van der Laan niet in de redengevende omschrijving is opgenomen, maar die restrictie van vijftig jaar is anno 2021 wel vervallen.

Architectuur, Binnenstad & Buitenleven, Landschap, Ontwerper, Stijl

Gerrit Rietveld (1888-1964). De omgeving van zijn bouwwerken. Het zicht van binnen naar buiten.

Een reactie plaatsen

(244) Dit exclusieve zomerhuisje (ontwerp G. Rietveld, 1939. Stijl ‘Het Nieuwe Bouwen’) staat in de duinen bij het dorp Petten en kijkt enerzijds uit op het prachtige natuurgebiedje Het Korfwater van de Ver. Natuurmonumenten en anderzijds op de duinen van Staatsbosbeheer (de laatste duinreep voordat het strand begint)..

Petten Zomerhuisje naar ontwerp van Gerrit Rietveld, Duintuin in droge zomer 2017. Foto Carla Oldenburger

Iets ten zuiden van Petten is de duinenrij weggeslagen, waardoor er eertijds een dijk moest worden aangelegd, de welbekende Hondsbossche Zeewering. Met de laatste dijkverzwaring (omstreeks 2015) is een nieuw duingebied ontstaan: de Hondsbossche Duinen. Hierdoor is Petten meer dan voorheen aantrekkelijk geworden voor vele vogelaars, strandtoeristen, wandelaars en fietsers.

Aan de architect Gerrit Rietveld (1888-1964) is heel wat literatuur gewijd. Gebouwen, woonhuizen, zomerhuizen en meubilair worden uitgebreid door diverse architectuur-historici beschreven, maar aan de omgeving van zijn projecten wordt nooit aandacht besteed. Naar onze mening heeft Rietveld ook nooit een tuinarchitectonisch of landschapsarchitectonisch plan gemaakt, of ook maar met enkele pennestreken de omgeving van zijn huizen aangegeven, maar toch voel je als je vanuit de gebouwen of huizen naar buiten kijkt, dat hij de natuur waar mogelijk zoveel mogelijk in tact heeft willen houden. Hij ging met zijn adviezen tot de grens van het perceel. De paaltjes vooraan de weg (derde foto) moesten wit zijn. Tot heden is dat nog steeds het geval.

Zicht van binnen naar buiten. Vanuit het zomerhuisje richting het natuurterrein in het centrum van het Korfwater. Foto Hendrick de Keijser

Of je nou van binnen naar buiten kijkt of van buiten naar binnen, natuur is belangrijk.

Petten. Rietveldhuisje. Hendrick de Keijser. Tuin voor het huis. Duinrozen. 2021. Foto Carla Oldenburger
Rietveldpaviljoen. Otterlo. 2020. Van binnen naar buiten. Foto Carla Oldenburger

In het Beelden-Paviljoen word je met beelden in aanraking gebracht, maar de natuur gaat niet opzij.

Rietveldpaviljoen. Otterlo. 2020. Van buiten naar binnen. Foto Carla Oldenburger

Groen voor Rietveld betekent natuur en geen cultuur.