(285) Het was al heel lang mijn plan om de tentoonstelling ‘Revolusi’ in het Rijksmuseum te bezoeken, met het doel meer te leren over de bevrijding van mijn man Feddo (overl. 2017) uit het Jappenkamp en zijn verhalen over de Bersiap beter te leren begrijpen. Ik was tot heden maar eventjes op de tentoonstelling want een geplande afspraak voor gezamenlijk bezoek liep twee maal mis, maar ik was er lang genoeg om een weblog af te leveren.
Een van de eerste tekstborden die mij opviel was de hieronder afgebeelde, met de mededeling dat de ‘bevrijding’ van Kamp ‘Kampong Makassar’ op 18 september 1945 plaats vond. Dat betekent dus dat de kampbewoners na de capitulatie van Japan op 15 augustus, nog ruim een maand door de Japanners in hun eigen kamp vastgehouden en bewaakt werden, voordat ze het kamp mochten verlaten, omdat de situatie buiten het kamp nogal gevaarlijk was (Bersiap- periode tot januari 1946). Feddo woonde aan het eind van de oorlog met zijn moeder en zusje ook in dit Kamp ‘Kampong Makassar’.
Dat de sfeer buiten de kampen uiterst grillig was in de laatste maanden van 1945, is duidelijk te zien op onderstaande foto’s en tekstborden. De komst van de elite-eenheden van het Britse leger (de Gurka’s / Nepalese militairen) maakte de strijd nog eens heviger. Zie het tekstbord over de Bersiap-periode hieronder.
In de eerste maanden van 1946 worden de eerste militairen vanuit Nederland naar Indonesië gestuurd om Nederland overzee en de Nederlanders zelf te beschermen en de op 17 augustus 1945 zelf uitgeroepen Republiek Indonesia de kop in te drukken (Eerste Politionele Actie).
In Yogyakarta concentreert zich het centrum van de strijd, die zich, heel bijzonder, met kunst versmelt. Beter dan op het volgende tekstbord kan het niet worden verwoord. Kunst is in deze tijd een propaganda-middel van de Revolutie geworden, en de belangrijkste kunstenaar Affandi treedt op als mentor. Zijn museum is te bezichtigen in Yogyakarta. Ik bezocht het in 1990. Wat ik me van zijn werk herinner was dat het uiterst kleurrijk was en dat hij een soort boomhut had in de tuin.
Naast revolutionaire kunst was het genieten van films voor jong en oud erg ontspannend in die eerste periode na de oorlog. Zie onderstaande film-poster van Henri Cartier-Bresson. Ik weet zeker dat Feddo (halverwege 1949 12 jaar oud) deze Tarzan-film ook in Indonesia heeft gezien, waarschijnlijk in het B.P.M. Sociëteitsgebouw in Sanga Sanga Dalem op Borneo. Zijn leven lang is Tarzan een held voor hem gebleven.
