(overgemnomen artikel van Armand Zunder in STAR NIEUWS, 22-02-2015; afbeeldingen ingelast):
“Huis nationale held Anton de Kom vervallen tot krot.
Wie langs de hoek Hofstraat / Anton de Komstraat in Paramaribo rijdt, fietst of loopt komt het zeker tegen. Het is één van de talrijke krotten die onze hoofdstad nog ontsieren.
Voor het huis staat een zuil waarop ter gelegenheid van 22 februari 1985 de volgende inspirerende tekst gegraveerd staat:
‘SRANANG | MIJN VADERLAND | EENMAAL HOOP IK | U WEER TE ZIEN | OP DE DAG WAAROP | ALLE ELLENDE | UIT U | WEGGEWIST ZAL ZIJN’
Een groot deel van de passanten kennen de achtergrond van dit vervallen huisje niet. Een deel kent het wel en misschien laat het hen koud.
Op 22 februari is het vanuit de optiek van de Nationale Reparatie Commissie Suriname (NRCS) wel van belang om even bij de achtergrond van dit al jaren vervallen gebouw in onze binnenstad stil te staan. In dit gebouw is namelijk 117 [122] jaar geleden [in 1898] op deze datum de activist, vakbondsleider, auteur van o.a. de klassieker ‘Wij slaven van Suriname’, dichter en verzetsstrijder Anton de Kom geboren. Op deze plek hield hij in 1933 zijn spreekuren om de belangen van de talrijke ‘mofinawans’ uit alle etnische groepen die hem bezochten te behartigen. Anton de Kom is inmiddels in Suriname in ieder geval na zijn dood uitgegroeid tot een nationale held, die op bankbiljetten prijkt. In het geschiedenisonderwijs vanaf de lagere school is zijn verhaal prominent aanwezig. Op het Universiteitscomplex heeft hij een borstbeeld staan en bij Staatsolie ligt er al een aantal jaren een standbeeld van hem in een loods.
Welnu elke Surinamer heeft wel op de één of andere manier van Anton de Kom, of van zijn werk gehoord. Is het dan normaal dat het huis waarin deze geweldige Surinamer geboren is en ook deels gewerkt heeft tot een krot moest vervallen? Is er in deze geen sprake van een nationale schande?
Wat denkt o.m de Stichting Stadsherstel Paramaribo over de restauratie van dit monument?
Uit goed geïnformeerde bronnen heeft de NRCS vernomen dat er enkele jaren geleden een gedachte door de Gemeente Amsterdam is gelanceerd om dit pand te restaureren en er iets moois van te maken. Dit project is toen niet doorgegaan omdat de Gemeente zich o.a. niet kon terugvinden in de samenstelling van de beheersorganisatie die na de bouw het project zou beheren. De NRCS vindt dit een geluk bij een ongeluk, omdat historische gebouwen in eerste instantie in de onafhankelijke Republiek Suriname door de regering van Suriname en/of door bedrijven en burgers van Suriname in principe zelf moeten worden gerestaureerd en verder goed moeten worden onderhouden.
De NRCS is bereid om samen met anderen het voortouw te nemen om het gebouw waar Papa De Kom is geboren in het kader van het decennium van mensen van Afrikaanse afkomst als project aan te pakken. Wie doet mee? Inmiddels heeft een bekend ingenieurs-bureau al te kennen gegeven dat het kantoor bereid is om het projectdossier voor de restauratie op te stellen en ook mee wil denken over de exploitatie en het beheer.
Wie wenst er meer mee te doen, om als Surinamers in Suriname en in de diaspora aan een gezamenlijke inspanning mee te werken om binnen afzienbare tijd dit pandtje in hartje Paramaribo om te toveren in een prachtig educatief ontmoetingscentrum ter nagedachtenis aan één van onze meest bekende nationale helden, Anton de Kom. Hierna zullen wij verder kijken om de regering voor te stellen om 22 februari in het kader van het proces van natievorming in ons land aan te stellen als Dag van Anton de Kom. Wij willen voor de goede orde à priori stellen dat het in deze niet gaat om een extra vrije dag, want die hebben wij al meer dan genoeg voor een land met zo een kleine economie en met zo een kleine bevolking”.
Naar aanleiding van deze oproep uit 2015 uit STAR NIEUWS, vragen wij ons af of er inderdaad een restauratie van het huis van Anton de Kom op gang is gekomen. Wij willen ons graag inzetten om mee te denken over het stukje cultuurgrond achter het huis. Daar is vast en zeker een waardig echt Surinaams kostgrondje / moestuintje van te maken, zodat men zich ook in de tuin in de tijd van Anton de Kom zal kunnen wanen.
Zie ook het uitstekende artikel op Nieuwsbrief Dodenakkers: https://www.dodenakkers.nl/artikelen-overzicht/beroemd/politiek/kom-anton-de.html?utm_source=Laposta&utm_campaign=Nieuwsbrief+juli+2020+&utm_medium=email
Onze band met Suriname bestaat al meer dan vijftig jaar, zie het onderzoek van Feddo Oldenburger en Reinoud Norde 1968.
Toch bijzonder dat wij in Nederland ons druk maken over historische panden in het buitenland die te maken hebben met het koloniale tijdperk. Vooral op het moment dat er veel aandacht is voor BLM en het onafhankelijke Suriname dat alle acties vanuit NL ziet als pogingen tot inmenging. Misschien mogen de huidige inwoners van Suriname benadrukken hoe belangrijk zij het herstel vinden en actie ondernemen en dan kunnen ze voor fondsenverwerving best aankloppen in NL, maar leg het initiatief daar waar het hoort.
U bent waarschijnlijk vergeten dat het een gedeelde geschiedenis is en tevens was de heer de Kom een verzetsstrijder in de tweede wereldoorlog.
Beste Tiko. Deze tekst is zoals er boven wordt aangegeven, overgenomen en het overgenomen deel is door mij tussen aanhalingstekens gezet. Alleen de laatste drie alinea’s heb ik toegevoegd. In dit verband zijn uw aanbevelingen dus niet van toepassing zoals u zult begrijpen.
Ik wilde alleen maar aandacht vragen voor de restauratie van het huis. Gedeelde geschiedenis en dat AdKom verzetsstrijder was is ook belangrijk, maar niet de strekking van het bericht.
Geachte Heer Tutein Nolthenius, die laatste bijzin van uw reactie acht ik het allerbelangrijkste, zo men een keer over zou willen gaan tot actie. Ik heb dan ook in mijn ‘Bericht’ de tekst van de Surinamer Armand Zunder uit StarNieuws 2015 bijna geheel overgenomen en niet mijn eigen mening verkondigd. Ik en vooral mijn nu overleden echtgenoot hebben 50 jaar sterke verbondenheid met Suriname en weten heel goed dat het initiatief bij de Surinamers zelf moet liggen. In dit bericht vraag ik eigenlijk aan Suriname hoe de toestand van het huis nu is en geef ik aan dat ik best mee wil denken wat betreft een eventueel tuinhistorische aspect. Ik hoop van harte dat ook het huis van Anton de Kom nu extra aandacht mag ontvangen.