Alle berichten van Carla Oldenburger

Architectuur, Buitenplaatsen, Landschap, Tuinbeelden

Doorzichtkunde en perspectief van Diederick Smith (1753)

Een reactie plaatsen

Boeken over perspectief en tekening van een mooi veld-perspectief.

Ontwerptekening van het perspectief dat Diederick Smith in 1753 in de Hout liet plaatsen. Coll. Nood-Hollands Archief

Bij de boeken die Zocher jr. erfde van D. van den Bosch (zie ook laatste pdf Zochers Online)  zien we ook een aantal boeken over perspectiefleer of doorzichtkunde van de auteurs N. Hartsoeker  (Proeve der Deurzichtkunde en natuurkunde, 1699); C. Kramm (Werkdadige doorzichtkunde, 1830); S. Berghuis en C. de Gavere ( Handleiding der practische doorzichtkunde, 1868); C. Philips (Doorzichtkunde, 1823); en J.T. Thibaults (Application de la perspectieven linéaire aux arts du dessin, 1827). Het gaat hier om leerboeken, met vele prenten verluchtigd.

Gezien de jaartallen van publicatie zou het heel goed kunnen zijn dat Zocher jr. de perspectieftheorie in de boeken van Kramm, Philips en Thibaults zich eigen heeft gemaakt, voorzover dat nog niet het geval was.

Het  perspectief werd in de 18de eeuw niet alleen toegepast in de teken- en schilderkunst, maar ook kende men ‘het perspectief’ als zijnde een bouwwerk(je) dat het zicht vanuit een buitenplaats kon vergroten (verlengen). Bovenstaande tekening is een perspectief dat geplaatst was op de buitenplaats ‘Leeuw en Hooft’ bij Heemstede.

De grondaankopen alleen gaven de buitenplaats niet de allure die bij een succesvol koopman hoorde. Om de plaats te verfraaien diende Diederik Smith, destijds wonend op de buitenplaats Leeuw en Hooft,  in september 1753 een verzoek in bij de stad Haarlem om een zogenaamd ‘perspectief’ in De Hout te mogen maken. Dat wil zeggen dat er een zichtas gemaakt werd vanaf Leeuw en Hooft door het kreupelhout en de bomen aan de zuidzijde van De Hout, waar aan het eind het perspectief geplaatst werd. Het bouwwerkje werd versierd met ornamenten en aan beide zijden beschilderd. Soortgelijke perspectieven kennen we ook van een aquarel van Hendrik Spilman uit 1763 en van de ontwerptekening van Petersburg langs de Vecht uit 1723.

De buitenplaats Leeuw en Hooft was in de zomer van 1757 klaar om de bruiloft van de oudste dochter Anna Catharina (1730-1799) met de uit Moskou afkomstige koopman Nicolaas Konauw groots te vieren. In een van de bruiloftsgedichten die bij deze gelegenheid werden voorgedragen of gezongen werd ‘Leeuw en Hooft’ geroemd vanwege zijn ligging in de groene wandeldreven van Heemstede. In een ander werd het fruit geprezen dat op de buitenplaats werd gekweekt en dat het bruiloftsmaal extra glans gaf.

Met dank aan Anja Kroon / Historische Vereniging Heemstede-Bennebroek.

 

Architectuur, Bloemen en Planten, Buitenplaatsen, Groen Erfgoed, Interieur, Landschap, Nieuws, Planontwikkeling, Tentoonstellingen

Soestdijk-Made by Holland- uitverkoren

Een reactie plaatsen

Helaas is de keus over de toekomst van Paleis Soestdijk NIET gevallen op ons mooie plan SOESTDIJK, BUITENPLAATS VAN NEDERLAND.

Wij kregen vandaag (8 JUNI) bericht van het Rijksvastgoedbedrijf dat het paleis gegund zal worden aan de groep MADE BY HOLLAND. Zie hieronder meer over de bedoelingen van deze inzending. De beslissing is genomen op basis van het HOOGSTE BOD en dat kwam van hen.

Ondanks deze grote teleurstelling was het een mooi avontuur om ons plan met zovelen vorm te mogen vorm geven.
Heel veel dank aan iedereen die zijn kennis en ervaring voor onze groep heeft ingezet.

ZIE HIERONDER MEER OVER MADE BY HOLLAND:

MADE BY HOLLAND:

Motivering op de bieding van Made By Holland Landgoed Soestdijk: platform en etalage van innoverend en ondernemend Nederland

Landgoed Soestdijk: platform en etalage van innoverend en ondernemend Nederland

Made By Holland speelt in op een maatschappelijke behoefte die binnen Nederland leeft. Nederlandse bedrijven, wetenschappelijke instituten en kennisorganisaties onderscheiden zich internationaal met die competenties, op meerdere terreinen: van waterbeheersing tot offshore, van agricultuur en voeding tot mode en design, van duurzame energie tot gaming. Op Soestdijk presenteren ze zich aan elkaar en aan alle Nederlanders. Gerenommeerde partijen en starters komen er in contact met elkaar en met investeerders.

Zo zetten we met Made By Holland de schijnwerpers op de innovatiekracht en de excellente prestaties van Nederlandse bedrijven en kennisorganisaties. Nieuwe initiatieven krijgen een plek en worden daarmee toegankelijk gemaakt voor een breed publiek, op zakelijke doelgroepen en ook op investeerders in jong talent en buitenlandse handelspartners.

Made By Holland: innovatieplatform waar nieuwe arrangementen en allianties ontstaan

Op Soestdijk is straks ruimte en inspiratie voor iedereen die kan en wil bijdragen aan consolidatie en uitbouw van Nederland als innovatieland.

Met begeleiding, coaching en financiële accommodatie wordt de weg geopend om dromen werkelijkheid te laten worden. Dat is juist nu van belang, omdat het steeds moeilijker wordt om steun te vinden voor de realisatie van een goed idee. Op Soestdijk zullen nieuwe arrangementen en allianties ontstaan.

Made By Holland: ontmoeten, genieten en verblijven voor iedereen

Het landgoed wordt in samenhang ontwikkeld, waarbij het unieke karakter van het ensemble onaangetast blijft. Aan de iconische kwaliteit en de bijzondere schoonheid van Soestdijk wordt zo een nieuwe laag toegevoegd.

Het Paleis biedt allerlei mogelijkheden voor zakelijke activiteiten, al of niet besloten. Maar ook het publiek krijgt de ruimte om het Paleis en het Park te bekijken en van de actuele thema’s te genieten. Steeds wisselende bedrijven en (kennis)instellingen manifesteren zich voor kortere of langere tijd in de Paleisvleugels. In de ‘Proeftuin’ vormen historische gebouwtjes als het sportpaviljoen, het speelhuisje, de watertoren, het châlet en de ijskelder én een aantal nieuwe tijdelijke follies visueel aantrekkelijke, interactieve onderdelen van Made By Holland.De Parade met hotel, restaurant, evenementenlocatie en nieuw parkeerterrein

Behalve in het Paleis en de Oranjerie komen ook aan de overzijde van de Amsterdamsestraatweg (de Parade) verschillende horecaconcepten, o.a. in de Koninklijke Stallen. Van koffiebar, zonnig terras tot brasserie: qua entourage allemaal state of the art, in lijn met het alomvattende concept. Groente, fruit, eieren et cetera komen zoveel mogelijk uit de eigen gaarden en tuinen.

In de monumenten in de Parade en op de verdieping van het Paleis kan men ‘Koninklijk’ overnachten.

Binnenstad & Buitenleven

Waar denk je aan bij de Beemster?

Een reactie plaatsen

Waar denk je aan bij De Beemster?  Niet direct aan een appelboom toch? Ik kende dit schilderij niet tot ik vorige week voor de eerste keer het Museum MORE in Gorssel bezocht.  Prachtig museum met voornamelijk realistische kunst, schilderijen van Pyke Koch, Carel Willink,  Charley Toorop, Jan Mankes en moderner Marlene Dumas, Ruud van Empel, Erwin Olaf en veel meer.  De appelboom van

Charley Toorop bracht mij even terug naar de bloeiende Betuwe, waar ik dit voorjaar zoveel heb rondgereden tussen de fruitbomen door. Heel expressief schilderij (ca. 1949).

Natuurlijk denk ik als historische landschapper ook aan de droogmakerij, aan de weidsheid van het landschap, aan orde en regelmaat in de 17de eeuw, aan rechte vakken, aan de polder, die in 1612 droog viel en in 1999 op de UNESCO–Werelderfgoedlijst werd geplaatst. Leuke tegenstrijdige combinatie van mathematisch recht en kleurig krom. Duidelijk geïnspireerd door Van Gogh.

Kaart van de Beemster. Daniel van Breen. 1658.

 

Architectuur, Bloemen en Planten, Buitenplaatsen, Landschap, Portretten

De schrijfster Amy Geertruida de Leeuw en enige onbekende pennenvruchten over Tuinkunst

Een reactie plaatsen
 
Amy Geertruida de Leeuw. Carte de visite. Fotograaf Ludwig Fröhlich. Coll. N-H Archief.
De schrijfster Amy Geertruida de Leeuw (1843-1938) werd geboren in Haarlem in 1843 als oudste kind van Ir. J.C. de Leeuw  en Maria Cornelia Elisabeth Pennink Hoofd. Amy was een halfzus van de tuinarchitect Louis Paul Zocher en een (stief)kleindochter van de beroemde Jan David Zocher.
De Leeuw ontwikkelde al op vroege leeftijd een liefhebberij voor tuinieren. Als kind kreeg ze van grootvader een eigen stukje grond op de kwekerij Rozenhagen. Haar schuilnaam/schrijversnaam is Geertruida Carelsen.
In haar geschriften is liefde voor het buitenleven duidelijk waarneembaar.  Ik kende wel haar artikel ‘ Het werk van de Zochers’ in De Tijdspiegel (1917), maar na enig speurwerk blijkt zij toch als telg uit de Zocher-dynastie ook haar steentje te hebben bijgedragen aan de geschiedenis van de tuinkunst. Zie de titels hieronder, waarvan de meeste nu totaal onbekend zijn.
G. Carelsen. ‘Bloemen en tuinen’. Volks-almanak van de Maatschappij tot Nut van ’t Algemeen (1879), p. 42–49.
G. Carelsen. ‘In het park van Muskau’. De Gids. Jaargang 50 (1886).
G. Carelsen. ‘Onkruidpoëzie’ {over het werk van F.W. van Eeden]. De Gids. Jaargang 51 (1887).
G. Carelsen. ‘Eerbied voor het levend materiaal in de tuinkunst’. Haarlem, 1902.
G. Carelsen. ‘De liniaal-epidemie in de tuinkunst’. Onze Eeuw. Jaargang 10 (1910).
G. Carelsen. ‘Bouwkunst en Tuinkunst’. De Beweging. Jaargang 10 (1914).
G. Carelsen. ‘Het werk der Zochers’. De Tijdspiegel 74 (1917), p. 205–220.
Bijzonderheden, Buitenplaatsen, Groen Erfgoed, Portretten, Tentoonstellingen

Wat heeft Marie van Zeggelen met de Zochers en met Indië?

Een reactie plaatsen

Eerst ter oientatie. Zocher jr. huwde Amy May van Vollenhoven. Amy May kreeg uit haar eerste huwelijk met Arnoldus Martinus Pennink Hoofd, een dochter, genaamd Maria Cornelia Elisabeth Penninck Hoofd, die huwde met met Ir J.C. de Leeuw. Zij was de halfzuster van Louis Paul Zocher.

Maria C.E. Penninck Hoofd en J.C. de Leeuw kregen eveneens een dochter, Amy Geertruida de Leeuw (1843-1938), een (stief)-kleindochter van Zocher jr. dus, en de schrijfster van ‘Het werk van de Zochers’  in  De Tijdspiegel, Jg. 74 (1917), p. 205-220. Zie over deze schrijfster het hierna volgende Bericht.

De schrijfster Marie van Zeggelen (1870-1957) vertelt over deze (stief)-kleindochter van Zocher jr.: Amy Geertruida de Leeuw [schuilnaam Geertruida Carelsen], in Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, 1942.                                        Portret van Amy Geertruida de Leeuw

Marie van Zeggelen (1870-1957), getrouwd met KNIL militair kapitein H.A. Kooij,  is vooral bekend van haar boeken over Nederlands Indië. Zij was daar een voorvechtster van het Vrouwenkiesrecht en verkeerde met de zuster van Aletta Jacobs (Charlotte) in Indië in deze kringen.

Op de komende TONG TONG FAIR (25 mei t/m 5 juni 2017) zal een tentoonstelling aan haar gewijd zijn, getiteld Marie van Zeggelens kijk op Indië. 

Marie van Zeggelen midden zittend, secretaresse in het bestuur van SOVIA, Vereeniging Steun Onderwijs Vrouwelijke Inlandsche Artsen

Behalve kijk op Indië, had zij tijdens haar leven in Nederland ook oog voor tal van andere onderwerpen, o.a. vertelt zij in romanvorm over een leven op de buitenplaats Over- Holland (in de roman De Plaetse aan de Vecht (1929). Het gaat over de eigenaar Jacob Poppen en zijn dochter. Marie van Zeggelen woonde gedurende 3 maanden in de theekoepel om het leven op Over-Holland te bestuderen.

De buitenplaats Beeckestein werd ook door Marie in romanvorm beschreven, in de roman Een liefde in Kennemerland (1936). Het boek gaat over Catharina, oudste dochter van Jacob Boreel Jansz. en Agnetha Margaretha Munter, die verliefd wordt op de huisonderwijzer Claude de Narbonne Pélèt Salgas. En vooral over de verschillen in opvoeding en afkomst van beiden geliefden.

 

Architectuur, Buitenplaatsen, Groen Erfgoed, Landschap

ZOCHER SR. VANDAAG PRECIES 200 JAAR GELEDEN OVERLEDEN OP SOESTDIJK

Een reactie plaatsen

ZOCHER SR. EN SOESTDIJK VRAGEN VANDAAG OM UW BIJZONDERE AANDACHT. Het is namelijk 15 mei 2017 en precies 200 jaar geleden, op 15 mei 1817 overleed Zocher sr. hier op Soetsdijk in een daglonerswoning. Dat feit was onze aanleiding om aan RTV Baarn te vragen of zij aan dit feit aandacht wilden schenken, zodat we nu 200 jaar nadien toch iets over het mooie werk van Zocher sr. kunnen vertellen en laten zien.

En als u nog veel meer wil weten en lezen…Zie Zochers online.

Het filmpje J.D. Zocher sr. landschapsarchitect wordt vanaf woensdag 17 mei t/m 20 mei ieder uur uitgezonden op RTV Baarn, maar is dus vanaf vandaag ook al op deze website en op youtube te zien.

Dank voor de leuke samenwerking aan de makers van deze video, Robert Smeekes en Wil Hordijk van RTV Baarn en Henk de Raad.

Architectuur, Buitenplaatsen, Groen Erfgoed, Landschap

Soestdijk Buitenplaats van Nederland

Een reactie plaatsen

In juni zal het besluit vallen. Welke groep mag Soestdijk gaan revitaliseren, restaureren en renoveren? Hij hopen dat de groep Buitenplaats Soestdijk het gaat worden, maar nog even geduld. Daarom dit filmpje, overgenomen van RTV Baarn (YouTube). Als deze groep met dit mooie plan wordt uitgekozen, mogen wij de Zocher-kenmerken bewaken en verdere adviezen uitbrengen.

Groen Erfgoed, Landschap, Onderzoek, Stadsparken

Ontwerp en Beplantingsplan van L.P. Zocher in Rhenen

Een reactie plaatsen
L.P. Zocher in Rhenen: Ontwerp en beplanting van Noorderplantsoen (Kon. Elisabethplantsoen)
L.P. Zocher in Rhenen. Ontwerp en beplanting van Noorderplantsoen (Kon. Elisabeth Plantsoen). In het tijdschrift OUD RHENEN (JG  36, nr. 2 - mei 2017) van de Historische Vereniging  Oudheidkamer Rhenen en Omstreken zal deze week een artikel van onze hand verschijnen, getiteld L.P. Zocher en de Noordwal in Rhenen. Hierbij onze lezers al vast aangeboden.

Kon. Elisabeth Plantsoen met op de achtergrond de Panoramamolen te Rhenen.  Omstreeks 1910. Part. Coll.

 

Bijzonderheden, Interieur

Geschenk aan Johan D. Zocher sr. en aan Carel G. Zocher

Een reactie plaatsen
Geschenk 1) van Lodewijk Napoleon aan Johan D. Zocher en 2) van Karel G. Zocher aan zijn neef Louis Paul Zocher.

Empire kandelaar ontvangen als geschenk van Lodewijk Napoleon. Ca. 1810. Part. Collectie.

Geweer met bajonet met draagriem van L.P. Zocher met de opdracht: “aan L.P. ZOCHER ter GEDACHTENIS aan den TIENDAAGSCHEN VELDTOCHT in AUGUSTUS 1831 van K.G. ZOCHER”.

Tijdens ons onderzoek komen we ook soms voorwerpen tegen die ogenschijnlijk niets te maken hebben met de prachtige parken en tuinen die de verschillende Zochers ons hebben nagelaten, maar die bij nadere bestudering toch vragen hebben opgeroepen in verband met hun werk.

Hierboven een van de twee Empire kandelaars, die Koning Lodewijk Napoleon als  dank voor bewezen diensten aan Zocher sr. ten geschenke heeft gegeven.  Hoezo?

Op 28 mei 1807 benoemde Koning Lodewijk Napoleon Zocher sr. tot hofarchitect, onder supervisie van de Franse architect en ‘controleur de nos bâtiments’ Jean Thomas Thibault en de Intendant General G. W. J. van Lamsweerde, die speciaal de verantwoordelijkheid voor de tuinen droeg tot 1 januari 1809, opgevolgd door J. A. Twent van Kortenbosch. De eerste opdracht betrof een reorganisatieplan voor de tuinen van het kroondomein van Koning Lodewijk Napoleon, Huis ten Bosch (1807), gevolgd door werkzaamheden aan Paleis Soesdijk (1808), Amelisweerd (1808), de loge in de hofkapel in het Paleis te Utrecht (vanaf 1807), en tenslotte Paviljoen Welgelegen te Haarlem (vanaf 1808/1809), met daarbij behorend de ‘Jardin Potager’.  In juli 1810 werd het Koninkrijk van Lodewijk Napoleon ontbonden en werd Nederland ingelijfd bij het Eerste Franse Keizerrijk.

Deze kandelaar is intussen bij de zesde generatie nageslacht van Johan D. Zocher sr. beland. Louis Zocher’s dochter Maria Elisabeth trouwde met Jacob Oolgaardt. Zijn eerste kleinkind Hanna Oolgaardt trouwde met Johan Willem Walraven van Ommeren. Hij kreeg één zoon met dezelfde naam en deze zoon kreeg drie kinderen, één zoon en twee dochters.

Het tweede geschenk betreft een geweer. In de collectie van het Rijksmuseum bevindt zich een geweer dat dienst heeft gedaan tijdens de Tiendaagse Veldtocht (2-12 augustus 1831, o.l.v. Koning Willem I, ter onderdrukking van de Belgische Opstand). Dit geweer is geschonken door Karel G. Zocher aan zijn neef Louis P. Zocher. De tekst op de draagriem luidt: “aan L.P. ZOCHER ter GEDACHTENIS aan den TIENDAAGSCHEN VELDTOCHT in AUGUSTUS 1831 van K.G. ZOCHER”.  De vraag is nu hoe is Karel Zocher aan dit geweer gekomen? Zou dit kunnen betekenen dat Karel Zocher als vrijwilliger dienst heeft gedaan tijdens deze veldtocht? We tasten nog in het duister.  Iemand een idee dat ons verder kan brengen?

Landschap, Portretten

Louis P. Zocher leermeester van landschapschilder Paul J.C. Gabriël

Een reactie plaatsen

Paul J.C. Gabriël. Trein in Landschap (traject Amsterdam-Haarlem?), 1887. Coll. Rijksmuseum

Paul Joseph Constantin Gabriël (1828-1903) was (landschap)schilder, tekenaar, aquarellist en etser, die behoorde tot de Haagse School. Hij werd onlangs door Wim Pijbes genoemd en naar voren gehaald in een uitzending van NTR als landschapschilder van de nieuwe tijd (eind 19de eeuw), waarin het landschap door toedoen van de industrialisatie aan grote veranderingen onderhevig was.

Aangemoedigd door de schoonheid van enkele getoonde schilderijen, zocht ik verder op Wikipedia naar meer gegevens over Paul J.C. Gabriël, omdat ik wist dat de vader van Louis Paul, Jan David Zocher, tijdens zijn opleiding in Rome bevriend was met de beeldhouwer Paul Gabriël, de vader van de schilder Gabriël.

Tot mijn grote verbazing vond ik op Wikipedia (bron: de welbekende Encyclopedie van Pieter Scheen) dat de schilder Paul Gabriel een leerling was geweest van Louis Paul Zocher. Jammer genoeg zonder verdere bijzonderheden. Zie ook rkd.nl/nl/explore/artists

Paul J.C. Gabriël, zelfportret. Coll. Rijksmuseum

De vraag komt dan op, zou Zocher Gabriël hebben begeleid in het schildersvak of zou hij Gabriël hebben onderwezen in de geschiedenis en het ontstaan van het Nederlandse landschap? Zijn het privé-lessen geweest of gaf Zocher misschien ook les op de Rijksacademie in Amsterdam, waar Gabriel lessen volgde? Wel is bekend dat Gabriël zich sinds 1853  in Haarlem heeft gevestigd. Daar zullen ze elkaar zeker zijn tegengekomen via hun vaders. In ieder geval weer een heel klein feitje over een van de vier Zochers boven water.