Categoriearchief: Architectuur

Nieuwsgierig naar de plannen voor Soestdijk?

Consortium Soestdijk Buitenplaats van Nederland heeft gisteravond woensdag 12 april een informatie-avond gehouden over het toekomstplan Buitenplaats Soestdijk.  Als Zocher-specialisten werden we begin 2016 uitverkoren mee te denken en te adviseren met deze groep, op het gebied van de historie van het park en de karakteristieke kenmerken van Zocherparken. Dat zullen we graag doen natuurlijk.

Het park is geanalyseerd op te behouden Zocher-kenmerken en aangepast voor een groot 21-ste eeuws bezoekerspubliek in de geest van de vroegere bewoners. Zie hier het parkontwerp in plattegrond. Op de website http://www.buitenplaatssoestdijk.nl, kunt u alles lezen over de plannen. Veel plezier met de ontdekking van dit prachtige parkplan. Maar naast de aanpassing van het park, gaat er nog veel meer gebeuren. Zie dus de website.

 

 

Portret van vader Jan en zoon Louis Zocher in de Zocherstraat in Amsterdam

‘Geef straten een gezicht’:  Zocherstraat bij het Vondelpark in Amsterdam.

 Sinds nov. 2015 is een portret van Jan en Louis Zocher te zien in de Zocherstraat  / hoek Overtoom, in Amsterdam. Foto Carla Oldenburger

Zie ook Portraits Zocher family.  (Bericht 9 december 2016).

(tekst gedeeltelijk overgenomen van Gioia Endt, Het Parool 16 november 2015):

“In veel straten in Oud-West zijn ze al te vinden boven de straatnaambordjes: panelen met daarop een afbeelding en gedicht of tekst van de persoon naar wie de straat is vernoemd. Paul Fennis: ‘De straatnamen kennen we, maar veel bewoners hebben geen idee wie de persoon was en waarom er een straat naar hem of haar is vernoemd. Ik wil de straten meer persoonlijkheid te geven.’

In 2013 bedacht Paul Fennis ‘Geef Straten een Gezicht’. Bij hem om de hoek – Fennis woont al 26 jaar op het J.J. Cremerplein – in de Staringstraat staat een gebouw dat een groot wit vlak op de muur had. Hij wilde daar een portret en gedicht van Staring op afbeelden. Toestemming van de eigenaar van het pand en de welstandscommissie had hij al. ‘Het zou zevenduizend euro gaan kosten, dat vond ik te duur. Ik wilde nog wel iets doen met het portret. En zo kwam het eerste paneel van de Cremerbuurtserie er.’

In de buurt zijn alle straten vernoemd naar dichters en schrijvers, dus hij kon meteen meerdere borden ophangen. En het sloeg aan. In de afgelopen twee jaar kregen de Borger-, Bellamy-, Helmers- en Da Costabuurt panelen van Fennis. Hij merkt dat steeds meer mensen het opmerken en het leuk vinden.

Bij het ophangen van het paneel in de Gillis van Ledenberchstraat liep een groepje kinderen langs. ‘Ze waren verbaasd dat de man vierhonderd jaar geleden leefde. Door de afbeeldingen zien ze hoe mensen er toen uitzagen, met die grote kragen. Zo krijgen ze een idee van die tijd.’

Regiegroep
Het voorwerk kost driekwart jaar. Na het uitzoeken van een gevel en het aanbellen bij bewoners moet Fennis zijn initiatief indienen bij de regiegroep van de buurt. Deze groep bepaalt of een deel van het buurtbudget wordt gebruikt. De ene keer gaat dat makkelijker dan de andere keer. ‘Voor de Frederik Hendrikbuurt zat ik tussen negen dames. Zij waren zo enthousiast dat ze direct een subsidie voor vijf panelen toekenden.’

Als de regiegroep heeft ingestemd, gaat Fennis opzoek naar de juiste lijsten, afbeeldingen en teksten. ‘Voor de eerste series kwamen mijn afbeeldingen nog bij antiquariaat Boek en Glas vandaan. De eigenaren Peter en Conchita van der Linde hielpen mij met het uitzoeken van de juiste portretten en tekst.’

Nu komen de afbeeldingen bijna allemaal bij het Rijksmuseum vandaan. Voorlopig is hij nog druk met het project. Woensdag hangt hij weer een aantal panelen op: zes in de Da Costabuurt, een dubbelportret in de Zocherstraat van vader en zoon Zocher en drie in de Zeeheldenbuurt. Binnenkort zit hij weer aan tafel bij de dames van de Frederik Hendrikbuurt. ‘Ze vroegen of ik weer langs wilde komen. Ik sta enthousiast in de startblokken.’

Op Facebookpagina Geef Straten een Gezicht is het hele proces te volgen.”

Natuurlijk een prachtig initiatief en je vraagt je af “Wie volgt?”

Er zijn zeker veel meer straten in Nederland naar tuinarchitecten vernoemd. Een heel bijzondere ‘straat’ is de steeg in Stiens (Fr.) die naar Gerrit Vlaskamp is genoemd. Hij ligt vlak bij de door hem ontworpen en aangelegde tuin van het doktershuis in Stiens, die door de familie Van Riemsdijk de afgelopen jaren zo prachtig is gerestaureerd.

Foto Aly Westra -van der Mark, 2014.

Na een snelle oriëntatie op Internet kwam ik tot het volgende lijstje straten, lanen etc. genoemd naar tuinarchitecten:

Zocherstraat Amsterdam
Zocherstraat Haarlem
Zocherstraat Rotterdam
Zocherstraat Alkmaar
Zocherstraat Wijk bij Duurstede                                                                              Jan David Zocherstraat IJsselstein

Jan Bijhouwerstraat IJsselstein
Jan Bijhouwerstraat Purmerend

Daniel Marotstraat Velserbroek
L. Brownstraat Velserbroek
A. Molletstraaat Velserbroek
H. Reptonstraat Velserbroek
L. Roodbaardstraat Velserbroek
H. Poortmanstraat Velserbroek
M. Ruysstraat Velserbroek
J. Bijhouwerstraat Velserbroek
L. Springerstraat Velserbroek
J. Paxtonstraat Velserbroek
Zocherplantsoen Velserbroek
J. Michaelpad Velserbroek
W. Kentstraat Velserbroek

Leonard Springerlaan Meppel. Met dank voor foto aan Maja Salverda

Leonard Springerlaan Haarlem
Leonard Springerstraat Waddinxveen
Leonard Springerstraat Groningen

En er zullen er vast nog wel meer zijn. Wie weet willen anderen dit initiatief wel overnemen???

Eendenhuisjes

Via via kreeg ik de vraag of wij beschikten over plaatjes of bouwkundige tekeningen van een (historisch) eendenhuisje, passend in een vijver bij De Bleek in Doesburg. Dergelijke vragen zijn gewoon leuk om in te duiken, omdat we er zelf ook weer van kunnen leren. Hier volgen dus wat geschikte huisjes naar ons oordeel. Het huisje dat we goed kennen staat op de buitenplaats Kasteel Keukenhof. De anderen vonden we op Internet.

Het eerste plaatje is een echte bouwkundige tekening (aanzien en plattegrond) van enige eendenhokken in de Stationsstraat in Sneek uit 1898. Rechts het eendenhok. De wanden zijn waarschijnlijk gevormd door aangesmeerd stro met of zonder cement vermengd, of door cement waarin boomtakken zijn ‘gegraveerd’, bekend als cementrustiek.

Hieronder het eendenpaleis van de eenden op Kasteel Keukenhof. Door de  neogotische spitsramen wordt de bouwstijl van het huisje neogotisch genoemd en wordt het gedateerd tweede helft negentiende eeuw. Het huisje staat op een soort eilandje.

Dan volgen twee foto’s van een huisje op het landgoed Oranjewoud te Oranjewoud, met rieten wanden en een rond  rieten dak op een eilandje. Het oorspronkelijke huisje dateert uit het midden van de 19de eeuw.

Het volgende eenden-eiland is gelegen in het Kronenburgerpark te Nijmegen.

Op buitenplaats de Colckhof te Heino staat het volgende bijzonder mooie eendenhuis. De eigenaar is Natuurmonumenten en zij zeggen hierover: “Op buitenplaats De Colckhof staan twee bijzondere tuinsieraden. Het pittoreske eendenhuisje staat aan de oever van de vijver. Gebouwd in vakwerkstijl gecombineerd met cementrustieke wanden. Met een fors overstekend rieten dak met windveren en kleine vensters met roedenverdeling staat hier een buitenplaatswaardig eendenverblijf.”

En onderstaande ‘eendenvilla’ aan het water is een eendenhuisje en tegelijkertijd een folly, of tuinsieraad. Ik zou het een ‘rotshuisje’ willen noemen. De foto werd genomen door Martin Klamper.

Het laatste zeer markante huisje wat we nog willen vermelden, is dat op de buitenplaats van Kasteel Nijenrode. Het is een rijksmonument en de de Rijksdienst Cultureel Erfgoed zegt hierover: “Het EENDENHUIS staat aan de zuid-oostelijke zijde van een halfcirkelvormige vijver. De vijver bevindt zich tegenover het tennishuisje met het labyrinth in het zuidwestelijke deel van het park van de buitenplaats Nijenrode. De talud van de vijver is bekleed met natuurstenen blokken. Ter plaatse van het eendenhuis is een keermuur van deze blokken opgebouwd. Het houten huisje staat op een rechthoekige onderbouw van gemetselde natuurstenen blokken en is gefundeerd op de keermuur en op vierkante pijlers die in het water staan. De houten opbouw met zadeldak (oorspronkelijk met riet gedekt) is circa één meter hoog. Het houten vakwerk is ingevuld met sierpanelen bestaand uit halfronde delen in verticale, horizontale en diagonale positie. Aan de voorzijde (noordwestzijde) bevinden zich twee rechthoekige openingen. Waardering Het gebouwtje is van algemeen belang vanwege de architectuurhistorische waarde als gaaf bewaard voorbeeld van een eendenhuis uit het begin van de twintigste eeuw, vanwege het bouwtype en het materiaalgebruik alsmede van cultuurhistorische waarde als functioneel onderdeel van de buitenplaats Nijenrode. Het eendenhuis heeft ensemblewaarde vanwege de ligging binnen de parkaanleg van het buiten en de ruimtelijk-functionele relatie met de andere onderdelen van het complex. (bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed)”.

Helaas is de mooie foto niet te downloaden. Zie Google onder “eendenhuis Nijenrode”.

Jan Holwerda, bedankt voor de hulp.

ZEVENTIEN MARKANTE MONUMENTEN BEHOUDEN DOOR SUBSIDIE PROVINCIE UTRECHT

ZEVENTIEN MARKANTE MONUMENTEN BEHOUDEN DOOR SUBSIDIE PROVINCIE UTRECHT

21 februari 2017
De provincie Utrecht draagt vanuit de subsidieregeling Erfgoedparels 3,3 miljoen euro bij aan de restauratie van zeventien rijksmonumenten. Met behulp van deze bijdragen blijven deze markante monumenten behouden en wordt een aanzienlijke bijdrage geleverd aan het wegwerken van de restauratieachterstand.

De zeventien gehonoreerde projecten bestaan uit: zes historische buitenplaatsen, vijf kerken, twee scholen, een klooster, een museum, een begraafplaats en een onderdeel van een kerk (retabel).

De projecten zijn:

Landhuis de Horst (Utrechtse Heuvelrug, Driebergen),

Kasteel de Haar (Utrecht),

Oranjerie Nijenrode (Stichtse Vecht, Breukelen),

Kasteel Amerongen (Utrechtse Heuvelrug, Amerongen),

Buitenplaats Beerschoten-Willinkshof (Utrechtse Heuvelrug, Driebergen),

Muur buitenplaats Doornburgh (Stichtse Vecht, Maarssen),

Sint Jozefkerk Achterveld (Leusden),

Sint Bavokerk Harmelen (Woerden),

Augustinus Kerk (Utrecht),

Onze Lieve Vrouwe ten Hemelopneming (Houten),

Dorpskerk Maarsbergen (Utrechtse Heuvelrug, Maarsbergen),

Oude School (Oudewater),

Koningin Wilhelminaschool (Utrecht),

Voormalig klooster Mariënhof (Amersfoort),

Museum Flehite (Amersfoort),

Begraafplaats Hogewal (Woerden),

Retabel in de Grote Kerk (Vianen).

We wensen alle uitverkorenen geluk met de restauraties. Wie weet kunnen we aan  de historische buitenplaatsen of aan het klooster en de begraafplaats nog onze bijdrage leveren.

Jan D. Zocher geschilderd als lid van het Haarlems Teekencollegie

Adriaan van der Willigen (1766-1841), bekend schrijver en vriend van Zocher jr., vermeldt in zijn  boek Les artistes de Harlem; notices historiques avec un précis sur la gilde de St. Luc (1870), Zocher sr. als architect. Bekend is dat Zocher sr. op 14 juli 1789, de dag van de bestorming van de Bastille, werd ingeschreven in het St. Lucasgilde te Haarlem. Of hij als enige architect bij dit gilde lessen kon volgen in bouwkundig tekenen, is de vraag, maar wellicht heeft hij een netwerk kunnen opbouwen en kwam hij door dit lidmaatschap aan zijn eerste opdrachten. Het is ook mogelijk dat hij  bouwkundig onderwijs (bouwkunde en perspectiefleer) ontving op de Haarlemse Tekenacademie, die in 1772 in Haarlem was opgericht en evenals het Haarlemse St.Lukasgilde in 1795 werd opgeheven.

Wybrand Hendriks. Directeuren en werkende leden van het Haarlemse Teekencollegie. 1799. Coll. Teylers Museum

In 1796 bleek Haarlem toch niet zonder tekenonderwijs te kunnen, zodat een nieuwe academie werd opgericht, nu Teekencollegie genaamd.

Adriaan van der Willigen schrijft in zijn Geschiedenis der Vaderlandse Schilderkunst (1830-1840) over Jan David Zocher jr... … (hij) werd door zijnen vader tot het aanleggen van tuinen en lustplaatsen opgeleid, en tevens in de Bouw- en Teekenkunde onderwezen. Lang hebben we niet geweten waar deze laatste bijzin op sloeg. Nu is er toch een tipje van de sluier opgelicht.

Jan David jr. werd namelijk lid van het Haarlems Teekencollegie. Omstreeks 1807/1808 werd hij, 16 of 17 jaar jong, toegelaten. Vader Zocher was in die tijd tot hofarchitect van Koning Lodewijk Napoleon benoemd en heeft wellicht zijn invloed aangewend. Wybrand Hendriks, een van de directeuren van het collegie, maakte in 1799 het schilderij  ‘Directeuren en werkende leden van het Haarlemse Teekencollegie’ (Collectie Teylers Museum). Adriaan van der Willigen was toen nog geen directeur en Jan David Zocher zeker nog geen lid, maar toch staan zij op dit schilderij afgebeeld. Zij  moeten zijn toegevoegd na 1807, toen Adriaan tot directeur was benoemd en Zocher jr. lid was geworden. Adriaan van der Willigen staat met hoge hoed, links van de schoorsteen, wijzend naar de pleister-beelden op de schoorsteen. Zijn vriend Zocher staat achter hem. Moeilijk te zien, maar zijn kapsel doet wel denken aan het portretje van Johan Coenraad Hamburger hieronder.

(Literatuur: B.C. Sliggers. Augustijn Claterbos: opleiding en werk van een Haarlems kunstenaar. 1750-1828. Zwolle, 1990).

Wie is de prinses van de Prinsessetuin in Wassenaar?

Wie is de prinses van de Prinsessetuin en waar is zij gebleven? We bestudeerden onlangs voor een onderzoekje en een lezing de geschiedenis van de Prinsessentuin in Wassenaar op landgoed De Paauw (terzijde van het Raadhuis van Wassenaar).  In het tempeltje stond tot voor kort een beeld van Victoria (of moet zij een engel voorstellen?), maar dit is niet het originele beeld wat daar halverwege de 19de eeuw werd geplaatst.

Victoria  met een lauwerkrans in de rechterhand en een palmtak in de andere, is pas na de renovatie van de tuin in de jaren vijftig (Hein Otto, 1951) op die plaats terecht gekomen. Momenteel is de tempel, wachtend op restauratie, dichtgetimmerd en de bijzonder gracieuse Victoria is door vandalen verruïneerd en zal waarschijnlijk niet meer in de tempel terugkeren. Het beeld is een zinken afgietsel van een oorspronkelijk marmeren beeld van Christian Daniel Rauch (ca. 1837), een zeer bekende Duitse beeldhouwer met een eigen museum in Arolsen. Het stond oorspronkelijk in het ‘Victoria-vak’, een deeltuin met oranjebomen en stamrozen, en later in de rododendrontuin.

Maar Victoria is niet de prinses naar wie de Prinsessetuin is genoemd. Oorspronkelijk hoort zij niet in het tempeltje thuis. Prins Frederik, de broer van de latere Koning Willem II, kocht in 1838 landgoed De Paauw en de aangrenzende buitenplaatsen Backershagen, Raaphorst, Ter Horst, en tenslotte Eikenhorst en Groot Hasenbroek. Hij was getrouwd met zijn nicht Prinses Louise van Pruisen en zelf opgevoed aan het Hof te Berlijn. Zij waren beiden erg gehecht aan de streek waar ze in hun jeugd verbleven, Berlin en Potsdam, met name Schloss Charlottenburg en Schloss Sanssouci. Aan de hoven van Berlin en Potsdam waren in hun tijd de architecten  K.F. Schinkel, L. Persius, F.A. Stüler en Hermann Wentzel zeer gezien en Frederik en Louise kozen voor de laatste om hun paradijs in Wassenaar aan te leggen. In 1851 lieten zij hem overkomen voor de inrichting van de tuin. Hij maakte schetsen voor de Paradiesgärtchen of Prinsessetuin, die in zijn Architectonisches Skizzenbuch van 1858 werden gepubliceerd. Dankzij deze ‘schetsen’ hebben we een goed idee van de sfeer van de tuin en welke tuinornamenten erin hebben gestaan. Behalve de tempel zijn ze alle verdwenen.

Een van deze schetsen (bovenstaand) stelt het tempeltje voor met een marmeren beeld van een  jonge vrouw. Het beeld,  weliswaar iets anders uitgevoerd dan op de schets van Wentzel (zie hieronder een foto uit Gemeentearchief Wassenaar ca. 1935), is niet behouden.

Bureau Wevers & Van Luipen deed nader onderzoek om de beeldhouwer en de betekenis van het beeld te achterhalen. Wie was deze vrouw in het tempeltje van De Paauw? Zij constateerden dat het beeld De Hoop (Spes) voorstelt, die meestal wordt afgebeeld met een bloem in haar hand, en dat het is gemaakt door de beeldhouwer Berthel Thorvaldsen, een Deens beeldhouwer die bevriend was met de architect Schinkel. Het werd oorspronkelijk vervaardigd voor het familiegraf van de Von Humboldts.

Beeld Spes van Berthel Thorvaldsen (Thorvaldsen Museum Kopenhagen)

Dit beeld, dat dus vanaf ca.1858 tot de Tweede Wereldoorlog in de Paradijstuin of Prinsessentuin heeft gestaan, roept de vraag op waarom het thema van De Hoop is gekozen. De tempel had een centrale plaats in de tuin en Frederik kon er vanuit zijn studeerkamer via het beukenlaantje van genieten. Stelde Spes soms in zijn gedachten Prinses Louise voor? Zijn hoop op het paradijs? Is ‘De Hoop’ de personificatie van Prinses Louise?

Vredesbrug van Slot Heemstede getekend door Jan David Zocher?

Slot Heemstede te Heemstede is gebouwd in de Middeleeuwen tussen 1280 en 1290 en daarna een aantal keren verwoest. In 1810 werd het slot, zoals zo vele in die tijd, afgebroken. De funderingen uit de middeleeuwen zijn nog altijd aanwezig. Adriaan Pauw liet omstreeks 1648, ter gelegenheid van de Vrede van Munster, waar hij zelf bij betrokken was, de ‘Pons Pacis’ of ‘Vredesbrug’ bouwen, evenals de hier in zeer vereenvoudigde vorm afgebeelde ‘Tecklenburgse Poort’.
nl-hlmnha_53003445Jan David Zocher, 1835. Vredesbrug en ruïne van Tecklenburgse Poort (de toegangspoort tot het kasteel). Aquarel en potlood (Noord-Hollands Archief, coll. Kennemerland)

Wie deze tekening heeft vervaardigd, Jan David of Louis Paul Zocher,  is onduidelijk. Het NH archief geeft als tekenaar L.P. Zocher (1820-1915) op en als jaartal 1835, maar als dit jaartal klopt, dan is het veel aannemelijker dat de tekening van zijn vaders hand is. Navraag bij het NH-Archief leverde op dat de gegevens van de naam L.P. Zocher en het jaartal 1835 op de achterzijde van de tekening staan vermeld. Ik ga er van uit dat er een vergissing in het spel is en dat de tekening van de hand van J.D. Zocher jr.  is, daar de eerst bekende ontwerp-tekening van zijn zoon L.P. Zocher pas van 1850 dateert en er wel tekeningen/projecten van vader Jan uit 1835 bekend zijn.

Op het hieronder afgebeelde schilderij van G. Berkheyde (1630-1695) staat het slot Heemstede afgebeeld ten tijde van Gerard Pauw, zoon van Adriaan Pauw. Hierop is de Tecklenburgse Poort nog in volle glorie te zien.

Nog heel even (t/m 8 januari), TENTOONSTELLING BUFFA EN ZONEN

Zojuist verschenen COLUMN in Tijdschrift KASTEEL & BUITENPLAATS van Nederl. Kastelenstichting, geschreven door Carla Oldenburger:

Kunsthandel ‘Buffa en Zonen’, uitgever van prenten rond Arnhem

3047V.l.n.r. Huis Sonsbeek, oranjerie, kas voor palm of Camelia

Het Singer museum heeft in samenwerking met het RKD / Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis de tentoonstelling Schoonheid te Koop samengesteld over de Amsterdamse Kunsthandel Buffa en Zonen. Halverwege de negentiende eeuw (1850-1854) gaven zij een album uit met 48 getinte (kleuren) lithografieën van kastelen en buitenplaatsen, voornamelijk in en rond Arnhem. dit werk, getiteld ‘Kasteelen en buitenplaatsen in het Koningrijk der Nederlanden’, is opgedragen aan Hare Majesteit de Koningin der Nederlanden, Groot-vorstin van Rusland, Amsterdam, 1850-1854.

Helaas zijn veel van deze Gelderse kastelen en buitenplaatsen verdwenen. Het album zelf – de platen in versierde boekband – is nauwelijks in Nederlandse bibliotheken aanwezig. Wel wordt een volledige set van losse platen bewaard in het Gelders archief.

De titel van het album doet vermoeden dat kastelen en bui- tenplaatsen uit heel Nederland zijn opgenomen, maar dat is geenszins het geval. Het album bevat alleen afbeeldingen (alle anoniem) van kastelen en buitenplaatsen rond Arnhem. mogelijk was de bedoeling voor iedere provincie een album samen te stellen, maar dat is er nooit van gekomen. Naast de 48 platen van buitenplaatsen rond Arnhem zijn er enkele platen opgenomen van Huis ten Bosch, Soestdijk, Noordeinde en Paleis Het Loo.

Hoe belangrijk zijn deze prenten van kastelen en buitenplaatsen nu nog? Wordt er iets op afgebeeld dat we niet op andere prenten zijn tegen gekomen? Alle huizen uit deze serie bevinden zich in ‘Groot-Arnhem’. Qua locatie vallen ze in drie regio’s uiteen, de stadshuizen in Arnhem (Angerenstein Arnhem, Klein Bellevue Arnhem, Bronbeek Arnhem, Hulkestein Arnhem, Klarenbeek Arnhem, Klingelbeek Arnhem, Lichtenbeek Arnhem, Marienberg Arnhem, Molenbeek Arnhem, Groot en Klein Presikhaaf Arnhem, Rheinstein Arnhem (later St. Elisabeth’s gasthuis), Rennen’enck Arnhem, Roz(s)orum Arnhem, Schoonheuvel Arnhem, Sonsbeek Arnhem, Sterrenberg Arnhem, Warnsborn Arnhem, Zypendaal Arnhem, Lustoord Arnhem (?), inclusief een Rijngezicht (door F. Koster);  de huizen ten oosten van Arnhem, richting Rozendaal en Velp (Roosendaal Rozendaal, Biljoen Velp, Larenstein Velp, Overbeek Velp, Paviljoen Velp, Villa Nova Velp, de Kruisgast (bedoeld Kruishorst Rheden?), Rhederoord De Steeg, Valkenberg De Steeg, Engelenburg Brummen, Kasteel Keppel Keppel), en verder de huizen ten westen van Arnhem Hemelschen Berg Oosterbeek, de Oorsprong Oosterbeek (2x), Pietersberg Oosterbeek, Valkenburg Oosterbeek, Kasteel Doorwerth Doorwerth, Keyenberg Renkum, Kortenburg Renkum (?), Belmonte Wageningen, Hoekelum Bennekom, Groot en Klein Hartenstein, Oosterbeek), langs de Utrechtseweg tot na Wageningen. Twee prenten vallen buiten deze ‘Arnhemse’ reeks, het neogotische Slot Rossum en het onbekende Gotisch Gebouw, dat waarschijnlijk een ontwerp is gebleven. Arnhem is bekend als een lommerrijke stad, gelegen aan de zuidrand van de Veluwe en doorsneden door zeven sprengbeken, alle geliefde en geschikte plaatsen voor de stichting van een buitenplaats. Arnhem was altijd een groene stad met een belangrijke rol voor landgoederen, ook voor de burgers die al in de negentiende eeuw graag een wandeling maakten vanuit de stad naar een buitenplaats of uitspanning. Op vele prenten komen wandelaars, ruiters of jagers voor, die genieten van de frisse lucht en de natuur.

De uitvalswegen van de stad naar het westen en naar het oosten volgden min of meer de loop van de Rijn respectievelijk de iJssel, zodat een wandeling of rijtuigtochtje met zicht op deze rivieren extra voldoening en plezier verschafte. De Amsterdamseweg, eerder bekend als de Postweg richting Ede, was vooral een handelsweg over de Veluwe, langs de huizen Rosorum en Warnsborn. Veel aspecten zijn afgebeeld: hooien en verplanten van een boom, beken, wandelpaden, dierenweides met koeien, rijtuigen en Rijnverkeer. Ook krijgen we een indruk van de tuinaanleg met heesterperken, kuipplanten en bomenaanplant rond de huizen. Het meest bijzonder is de kleine hoge kas achter de oranjerie op Sonsbeek (voor palm of Camelia-boom) en de raderstoomboot ter hoogte van de buitenplaats Schoonheuvel die toeristen waarschijnlijk naar de uitspanning op de Oorsprong moest brengen.

Een kerstconcert en een begraafplaats

De  jeugdensembles Arcato/Scala geven vanavond (17 december 2016) een concert in de Antonius van Paduakerk in Nijmegen, met als solisten Jan van Wijk, piano, en Rosanne Philippens, viool. Ik ga luisteren naar mijn kleindochter. Wie bouwde deze kerk eigenlijk en waarom staan we even stil bij zijn naam?nijmegen_antonius_van_paduakerk_groesbeekseweg_plafond_kruisbeuk

Deze neogotische kerk is gebouwd in 1916-1917  naar een ontwerp van de Rotterdamse architect Jos Margry. Ik had nog nooit van deze familienaam gehoord tot enkele weken geleden toen we aan ons rapport over de Rooms-Katholieke begraafplaats in Schiedam begonnen. Deze Jos Margry bleek lid te zijn van een uitgebreide architectenfamilie.

  • Jan F.J. Margry (1834-1858), architect; jong overleden en een van oprichters van Architectura et Amicitia.
  • Everardus (Evert) J. Margry (1841-1891), architect; hij had ervaring opgedaan bij Pierre Cuypers in Amsterdam en richtte daarna een zelfstandig architectenbureau op in Rotterdam.
  • Albert A.J. (Albert) Margry (1857-1911), architect; jongste broer van Evert die in 1880 bij het Rotterdamse bureau kwam werken.
  • Jos C.F. (Jos) Margry (1888-1982), architect; zoon van Albert. Hij werd door de dood van zijn vader op jonge leeftijd directeur van het architectenbureau en het atelier voor kerkelijke kunst.
  • Jan P.J. Margry (1913-2001), stedenbouwkundige, zoon van Jos.
  • Alphons Th.J. Margry (1915-1995), bouwkundige, zoon van Jos.
  • Joost J. Margry (1922-2015), architect en stedenbouwkundige , zoon van Jos.

Hieronder het ontwerp voor de kerk H. Antonius van Padua in Nijmegen, ondertekend door Jos Margry, 1916. De toren is niet uitgevoerd. Met dank aan de fotografe Beppie Peters van Santen.

En wat heeft deze familie nu met onze begraafplaats te maken?

In 1872 bleken de toegangsbruggen van de R.K. begraafplaats in Schiedam (Vlaardingerdijk) in slechte conditie te verkeren, zodat Everardus Joannes Margry uitgenodigd werd voor advies. Hij ontwierp de monumentale nieuwe toegangspoorten en smeedijzeren hekken (1882), uitgevoerd door de firma G.J. Vincent & Co. Deze zijn werkelijk prachtig, evenals de hele begraafplaats bijzonder is. We hopen dat door ons beplantingsplan en beheerplan de oude glorie weer terug zal keren.

  • overzicht_toegangshek_met_tekst_-_schiedam_-_20353620_-_rce
    Opschrift hekwerk, naar ontwerp van Evert Margry: ‘Wie in Mij gelooft, al is hij ook gestorven, zal leven’                                                                                     

Portraits of Zocher family (landscape architects). More?

WIE WEET MEER PORTRETTEN VAN DE LANDSCHAPSARCHITECTEN ZOCHER ?

Beschrijvingen van landschapsparken van Jan David en Louis Paul Zocher gaan vaak gepaard met een portret van hen. Van Jan David is dat meestal het geschilderde portret van Wouter Mol (Frans Hals Museum, ca. 1820) of een gravure uit Immerzeel (1843) of een foto van een hoogbejaarde Zocher jr. en van zijn zoon  Louis Paul is dat altijd het portret met zijn hondje. Van de diverse echtgenoten heb ik nooit wat gevonden, tot nu dan.

Hier volgen nu twee nieuwe portretten uit het Familie-archief De Leeuw (Noord-Hollands Archief); de eerste van Louis Paul Zocher (fotograaf A. Greiner uit Amsterdam) en de tweede van de tweede echtgenote van Jan David Zocher, Johanna Jacoba Ratelband (fotograaf Ch. Binger & Co uit Haarlem).

nl-hlmnha_218_10_53-1Louis Paul Zocher (1820-1915)

nl-hlmnha_218_10_50-1Johanna Jacoba Ratelband, Weduwe de Waal Malefijt, tweede echtgenote van Jan David Zocher (1805-1891)

unknownJan David Zocher,  geschilderd door zijn vriend Wouter Mol (ca. 1820)

54-00463010-1Louis Paul Zocher met (geleide)hondje (1820-1915)